Maatwerkadvies DUMAVA werkt kostenverhogend

Om in aanmerking te komen voor de DUMAVA-subsidie voor integrale verduurzamingsprojecten moeten gemeenten en andere eigenaren van maatschappelijk vastgoed per gebouw een uitgebreid maatwerkadvies aanleveren. Dit terwijl de maatregelpakketten, berekeningen en plannen meestal al klaarliggen. “De informatiebehoefte van het Rijk is buitenproportioneel,” zegt Rinus Vader, Leading Professional Energy Transition Built Environment. “Het doel is dat we snel CO₂-emissie verminderen, maar dit werkt kostenverhogend, vertragend en daardoor ontmoedigend. Daar moet echt iets aan veranderen.”

Dubbel werk en dubbele kosten

“Eigenaren van maatschappelijk vastgoed, zoals gemeenten en scholen, laten meestal in een vroeg stadium onderzoeken hoe hun gebouwen kunnen worden verduurzaamd, vaak in verschillende scenario’s. Wanneer dat bekend is, maken zij keuzes en stellen een meerjarenverduurzamingsplan op dat, inclusief de te verwachten subsidie, past binnen de gemeentebegrotingen,” licht Rinus toe. “Voor panden die vooraan in de planning staan, moeten zij vervolgens voor het aanvragen van de DUMAVA-subsidie een maatwerkadvies laten opstellen. Dat kan niet veel eerder, omdat het advies slechts enkele jaren geldig is.”

“Deze maatwerkadviezen zijn relatief duur, en voegen niets toe aan de kwaliteit van het gebouw, de plannen of de uitvoering – alles staat al in de startblokken. Bovendien mogen ze alleen worden opgesteld door adviseurs met een dubbele accreditatie (EPA-U én maatwerkadviseur). En juist aan deze specialisten is een tekort”, licht Rinus toe.

“Daarbovenop vereist DUMAVA nog een energielabel van de bestaande situatie, zelfs als het pand daarna volledig wordt verduurzaamd.” Dat komt omdat DUMAVA eist dat een pand na de integrale verduurzaming minimaal drie labelsprongen omhoog heeft gemaakt. “Maar labels zeggen niet veel over het werkelijk energieverbruik en dus over de daadwerkelijke CO₂-emissie. De labelstudie vooraf voegt niets toe, maar het kost wel tijd en geld om het labeldossier op te stellen,” vertelt Rinus.

Hoe het wel kan: gebruik wat er al ligt

In plaats van deze extra eisen pleit Rinus voor een praktijkgerichte aanpak. Gemeenten hebben vaak al uitgebreid onderzoek gedaan naar de verduurzaming, bijvoorbeeld in de vorm van een FastLane-studie of routekaart. Die onderzoeken brengen de gebouwkenmerken in kaart, verkennen scenario’s en de daarbij passende maatregelen, en maken investeringsramingen die passen binnen de gemeentebegroting.

“Zo’n studie is vaak opgesteld door een serieuze, erkende partij,” zegt Rinus. “Waarom zou je dan nog een maatwerkadvies eisen? Laten we deze plannen waartoe is besloten gebruiken bij de subsidieaanvraag. Dit voorkomt dubbele kosten en versnelt het proces aanzienlijk.”

Hij stelt voor: “Accepteer het bestaande onderzoek als basis voor een subsidieaanvraag. Dat sluit aan bij hoe het in andere sectoren al gebeurt, bijvoorbeeld bij de EED-audit. Daar is een alternatieve route via een erkend rapport ook toegestaan. Dat werkt daar goed, dus waarom niet voor maatschappelijk vastgoed?”

Bundel vergelijkbare gebouwen

Een tweede voorstel: “Maak het mogelijk vergelijkbare gebouwen te bundelen in één aanvraag. Denk aan tien gymzalen van hetzelfde type, of meerdere multifunctionele centra met een vergelijkbare functie en opbouw. In de industrie is dat al gangbaar,” zegt Rinus. “Eén archetype, één verduurzamingsplan, één subsidieaanvraag. Dat bespaart tijd, geld en werk, zowel voor de aanvrager als voor RVO.”

WEii-certificaat als bewijs

Ook de verplichte initiële energielabelstudie zou volgens Rinus kunnen vervallen. Het gaat uiteindelijk om CO₂-emissiereductie, en die is gerelateerd aan het werkelijk energiegebruik. Na uitvoering kan de energieprestatie van het gebouw gewoon worden gemeten en vastgelegd via een WEii-certificaat, gebaseerd op het werkelijke energiegebruik. Dat biedt een betrouwbaar alternatief voor een eindlabel en sluit beter aan bij het doel van de regeling.

Meer kritiek

Hoewel elke euro voor het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed welkom is, is er al langer kritiek op de DUMAVA-regeling. Het Bouwstenen-netwerk heeft in april 2022 een eerlijker en eenvoudiger regeling voorgesteld.

“Als we echt werk willen maken van verduurzaming, moeten we belemmeringen in de uitvoering wegnemen en aanvragers niet op onnodige extra kosten jagen," zegt Rinus.

Wil je meedoen?

Graag horen we via onderstaande reactieknop wat we kunnen doen en welke regelingen volgens jou nog meer leiden tot onnodige rompslomp.
Zin om mee te doen met het netwerk ‘Verduurzamers’? Meld je dan aan!